KEPEK

• Hakan
• 19 Ekim, 2022
• 1120 Görüntüleme

KEPEK NEDİR?

Kepek hem sağlık hem de kişisel görünümü olumsuz yönde etkileyen, rahatsızlık verici bir sağlık sorunudur.

Kepek kaşıntı ve kafa derisi üzerinde deri dökülmesi ile birlikte görülen yaygın ve kimsenin saçında istemediği bir deri problemidir.

Kepek, bulaşıcı değildir. Nadiren ciddi olmasına rağmen, utanç verici ve tedavi edildiğinde de ara ara tekrar edebilen bir durumdur. Ancak genellikle kontrol edilebilir durumdadır.

Peki saçta kepek neden olur?

Genellikle kepek kişinin cilt tipi, saçını yıkama sıklığı, kullandığı şampuan, yaşadığı yerdeki havanın kuru olması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Özellikle saç derisinin nemsiz kalması ve kuruması kepeğe neden olmaktadır. Saçların yıkanma sıklığının az ya da çok olması da kepeğin oluşumunu tetikler. Kullanılan şampuanların içlerinde bulunan kimyasallar saç derisinin doğal yapısını bozar ve bu da yine kepeğe neden olur. Kişide mineral ve vitamin eksikliği, stres altında kalmaz ve genetik cilt rahatsızlıklarının bulunması da kepeği tetikler.

Kepek, basit bir saç problemi gibi görünse de kişinin öz güvenini etkileyen bir sorundur. Temizlikle ilgili olmasa bile, kişinin saçlarının kirli ya da bakımsız görünmesine sebep olur. Ayrıca kaşıntılı kepekler de, kişilere rahatsızlık verir. Bir çalışmada, kepeğin tıbbi bir soruna neden olmasa da, psikolojik sorunlara yol açabileceği söylenmektedir.

Kepek, hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilir. Yapılan çalışmalar, kepeğin toplumda görünme oranının %50 olduğunu gösterir. Diğer bir deyişle her iki kişiden birinde kepek görülür. Kepek, genellikle ciddi bir soruna işaret etmez ve kişiden kişiye bulaşmaz. Bununla beraber estetik olarak sıkıntı yaratan bir durumdur.

Kepeğin, gençler ve yetişkinlerde en sık görülen belirtisi, genellikle beyaz ve yağlı yapıdaki ölü derilerin omuzlarda pul pul dökülmesidir. Kış ve sonbahar aylarında ev içindeki hava sıcaklığı ile dışarıdaki hava sıcaklığı arasında farklar oluştuğu için cilt kurur, bu nedenle kepek sorunu da artabilir. Bu durum yaz süresince düzelebilir

Kepek nasıl oluşur?

Cilt kendisini sürekli yenileyen bir sisteme sahiptir. Cildin alt kısmında yeni hücreler oluştukça, üst yüzeye yani hava ile temas eden yöne doğru ölü hücreler itilir. Bu doğal süreç sırasında, yıkanırken su ile dökülen ölü deri hücreleri, göz ile görülmez. Fakat herhangi bir nedenden dolayı bu döngü bozulduğunda ve hızlandığında, ölü deri hücreleri saç köklerinde birikmeye başlar ve kepek oluşur.

Çok hızlı büyüyen ve ölen cilt hücreleri sorundur. Bunun tam olarak neden olduğu belli değil. Malassezia adı verilen çok yaygın bir mantar kepeğe olasılığını artırabilir. Bu mantar, çoğu sağlıklı yetişkinin kafa derisinde herhangi bir soruna neden olmadan yaşar. Bir teori de, kepekli birinin bağışıklık sisteminin bu mantara aşırı tepki verebileceğidir.

Kepek, stresli veya hasta olduğunuzda daha da kötüleşebilir. Soğuk ve kurak kışlar kepeği tetikleyebilir veya daha da kötüleştirebilir.

 

Kepekte etkili unsurlar neler?

• Yaş: Kepek genellikle genç erişkinlik döneminde başlar ve orta yaş boyunca devam eder. Bu yaşlı yetişkinlerde olmayacak anlamına gelmez. Bazı insanlarda bu sorun ömür boyu sürebilir.

• Erkek olmak: Daha çok erkeklerde görülür. Bu nedenle uzmanlar, erkeklik hormonunun kepeğe yol açabileceğini düşünüyor.

• Yağlı saç ve saç derisi: Kepek kafa derinizdeki yağla beslenir. Bu nedenle, aşırı yağlı cilt ve saçlara sahip kişiler bu soruna daha eğilimlidir.

• Yetersiz beslenme: Çinko bakımından zengin gıdalardan ve özellikle yağların belli türlerinde bulunan B vitamininden yoksun beslenmek soruna neden olabilir.

• Bazı hastalıklar: Araştırmalar net bir sonuç vermese de nörolojik rahatsızlığı olan yetişkinlerde seboreik dermatit ve kepek geliştirme olasılığı daha yüksektir.

Kepek nedeniyle ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Kepek nedeniyle çoğunlukla hekimlere başvurulmaz fakat aşağıda sıralanan durumlarda muhakkak bir dermatoloğa başvurulmalıdır.

• Herhangi bir kepek şampuanını bir ay denediğiniz halde kepeğinizde bir iyileşme gözlemediyseniz,
• Kepeğiniz çok ciddi seviyedeyse,
• Kafa deriniz kaşınıyorsa,
• Kafa deriniz şişmiş ya da kızarık ise,
• Kepek sorunuyla birlikte zayıflamış bağışık sistemine sahipseniz, örneğin; kemoterapi görüyor, HIV pozitifseniz yada bağışıklık sisteminizi baskılayan bir ilaç kullanıyorsanız doktora başvurmanız gerekir.

Hekiminiz kafa derinizi inceleyerek kepeğin neden oluştuğunu anlayacak ve ona göre ilaç, losyon ve şampuan reçeteleyecektir.

 

Anahtar Kelimeler: Kepek, kozmetik problem, saçlı deri hastalığı, şampuanlar